Zjazd z drogi publicznej

Zjazd to połączenie drogi publicznej z nieruchomością położoną przy drodze, stanowiące bezpośrednie miejsce dostępu do drogi publicznej w rozumieniu przepisów o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Aby przyjąć, na potrzeby ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, że dana nieruchomość ma dostęp do drogi publicznej, który jest bezpośrednim dostępem do takiej drogi, to w stosunku do tej nieruchomości musi funkcjonować w obrocie prawnym ostateczna decyzja zarządcy drogi publicznej, zezwalająca na lokalizację zjazdu. Dostęp do drogi publicznej musi być dostępem nie tylko faktycznym ale i prawnym, a sama możliwość wjazdu na działkę z drogi publicznej jest niewystarczająca dla uznania, że ma ona dostęp do drogi. (Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 11 czerwca 2019 r. IV SA/Wa 692/19)

W niniejszym artykule postaram się przybliżyć nieco zagadnienia związane z uzyskiwaniem zezwolenia na lokalizację lub przebudowę zjazdu.

Kto może wystąpić o decyzję na lokalizację lub przebudowę zjazdu?

Budowa zjazdu lub jego przebudowa należy do właściciela lub użytkownika nieruchomości przyległej do pasa drogowego. Zatem jeśli jesteśmy właścicielami działki przylegającej bezpośrednio do pasa drogowego to możemy wystąpić o wydanie zezwolenia na lokalizację bądź przebudowę zjazdu.

 A co kryje się pod pojęciem „użytkownika nieruchomości”? Do kręgu tego można bez wątpliwości zaliczyć użytkowników wieczystych.  Ponadto przyjmuje się, że użytkownikiem nieruchomości jest osoba, na rzecz której ustanowiono służebność gruntową przejazdu lub przechodu przez nieruchomość przyległą do drogi publicznej.[1] Jak to zwykle bywa oczywiście są też poglądy przeciwne.[2]

Czy zawsze uzyskam zezwolenie?

Przed zakupem nieruchomości, do której nie prowadzi istniejący zjazd lub nie ma wydanej decyzji zezwalającej na jego zlokalizowanie, warto sprawdzić czy możliwe w ogóle będzie uzyskanie zezwolenia. Stosownie do art. 29 ust. 4  ustawy o drogach publicznych, ze względu na wymogi wynikające z warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać drogi publiczne, zarządca drogi może odmówić wydania zezwolenia na lokalizację zjazdu lub jego przebudowę albo wydać zezwolenie na lokalizację zjazdu na czas określony.

Ograniczenia w wydawaniu zezwolenia wynikają z warunków technicznych, jakie spełniać powinna droga określonej kategorii. Warunki te uregulowane zostały w Rozporządzeniu Ministra Infrastruktury w sprawie przepisów techniczno-budowlanych dotyczących dróg publicznych. Zjazdu nie projektuje się z jezdni głównej drogi klasy A (autostrada), S (ekspresowa) lub GP (główna ruchu przyspieszonego), z wyjątkiem drogi klasy GP w trudnych warunkach. Zjazdu nie projektuje się także w miejscu, gdzie zagraża bezpieczeństwu ruchu. Podstawą zatem jest ustalenie do jakiej klasy drogi przylega nieruchomość oraz analiza czy budowa zjazdu w danym miejscu wpływa na bezpieczeństwo ruchu.

Warto zwrócić uwagę na stanowisko, iż „podział działki pierwotnej, bez rozwiązania problemu dojazdu do nowo wydzielonych działek, może stwarzać dla właścicieli tych działek istotne problemy, ale nie rodzi obowiązku wykonania do każdej z nich zjazdu z drogi krajowej, wbrew przepisom prawa powszechnie obowiązującego”.[3] Naczelną zasadą przy wyrażaniu zgody na wykonanie zjazdu z drogi jest zasada bezpieczeństwa w ruchu drogowym, która może ograniczać uprawnienia właściciela nieruchomości w swobodnym korzystaniu ze swojej własności. W tej sytuacji jedyną możliwością uzyskania dostępu do drogi publicznej jest ustanowienie służebności przechodu i przejazdu.

 Rodzaje zjazdów

Połączenie jezdni z nieruchomością przylegającą do pasa drogowego następuje poprzez jedno lub dwukierunkowy zjazd. 

Zjazd projektuje się jako:

1)zwykły – przeznaczony do ruchu pojazdów albo pojazdów, pieszych i osób poruszających się przy użyciu urządzenia wspomagającego ruch;

2)techniczny – przeznaczony wyłącznie do ruchu pojazdów obsługi drogi oraz wyjątkowo – do ruchu pojazdów służb ratowniczych;

3) awaryjny – przeznaczony wyłącznie do ruchu pojazdów służb ratowniczych oraz wyjątkowo – do ruchu pojazdów obsługi drogi.

2.Przebudowa zjazdu

W przypadku przebudowy zjazdu również konieczne jest złożenie wniosku do zarządcy drogi i uzyskanie decyzji administracyjnej. Przebudowa zjazdu może dotyczyć tylko zjazdu legalnie wybudowanego. Nie jest zjazdem legalnym ani samowolny dojazd do nieruchomości położonej przy drodze przez rozjeżdżony pas drogowy, ani nawet obiekt spełniający warunki techniczne określone dla zjazdu, wybudowany bez zgody zarządcy drogi. Powyższe sposoby dostępu do drogi nie wypełniają przesłanek zjazdu, gdyż są wprawdzie bezpośrednie, ale nie są legalne. Wniosek o wyrażenie zgody na przebudowę zjazdu, gdy takowy nie został legalnie urządzony, nie może zostać rozpoznany merytorycznie, w konsekwencji zainicjowane wnioskiem strony postępowanie podlega umorzeniu.Uzyskanie zatem zezwolenia na przebudowę zjazdu, który nie został wybudowany na podstawie wydanej przez zarządcę drogi decyzji, może napotkać duże trudności.

 Jaka jest procedura uzyskania decyzji na lokalizację lub przebudowę zjazdu?

Zazwyczaj każdy zarządca drogi ma swój wzór wniosku, który można znaleźć na jego stronie internetowej. Do wniosku należy dołączyć szczegółowy plan sytuacyjny (najlepiej aktualna mapa do celów projektowych z koncepcją zagospodarowania terenu i propozycją lokalizacji zjazdu oraz określeniem jego parametrów technicznych) oraz oświadczenie o posiadanym prawie do dysponowania nieruchomością, do której ma być wybudowany zjazd lub przy której zjazd ma być przebudowany (zarządca drogi może zażądać dokumentu potwierdzającego tytuł prawny do tej nieruchomości). Zdarza się także, że zarządca drogi wymaga stałej organizacji ruchu oraz Decyzji o warunkach zabudowy lub wypisu i wyrysu z Miejscowego Planu Zagospodarowania Przestrzennego. Najlepiej zatem by przyspieszyć postępowanie, uzyskać informację bezpośrednio w siedzibie zarządcy drogi o wymaganych przez niego dokumentach lub zlecić uzyskanie decyzji profesjonalnemu pełnomocnikowi.