Zajęcie pasa drogowego

W poprzednim artykule Co to jest droga publiczna? opisywałam czym jest droga publiczna, czyją własność stanowi. Wobec tego warto odpowiedzieć sobie również na pytanie czy korzystanie z niej jest zawsze bezpłatne?

Pierwszy rodzaj opłat to opłata za postój pojazdów samochodowych na drogach publicznych w strefie płatnego parkowania i w śródmiejskiej strefie płatnego parkowania, przejazdy po drogach krajowych pojazdów samochodowych. Każdy z nas z pewnością spotkał się z opłatą za parkowanie na wyznaczonych przez zarządcę drogi miejscach, zwłaszcza w większych miastach, a także z płatnym przejazdem autostradą.

Nie każdy natomiast wie, że zajmowanie pasa drogowego drogi publicznej w celu np. umieszczenia ogródka ze stolikami dla klientów kawiarni, czy wystawki sklepowej wymaga zezwolenia zarządcy pasa drogowego.

Czym jest zatem pas drogowy?

Zgodnie z definicją umieszczoną w ustawie o drogach publicznych jest to wydzielony liniami granicznymi grunt wraz z przestrzenią nad i pod jego powierzchnią, w którym są zlokalizowane droga oraz obiekty budowlane i urządzenia techniczne związane z prowadzeniem, zabezpieczeniem i obsługą ruchu, a także urządzenia związane z potrzebami zarządzania drogą. Drogą jest natomiast budowla wraz z drogowymi obiektami inżynierskimi, urządzeniami oraz instalacjami, stanowiąca całość techniczno–użytkową, przeznaczona do prowadzenia ruchu drogowego, zlokalizowana w pasie drogowym. Pojęcie drogi zostało tez zdefiniowane w przepisach ustawy Prawo o ruchu drogowym, gdzie wskazano, że droga to wydzielony pas terenu, który składa się z jezdni, pobocza, chodnika, drogi dla pieszych lub drogi dla rowerów, łącznie z torowiskiem pojazdów szynowych znajdującym się w obrębie tego pasa, przeznaczonym do ruchu lub postoju pojazdów, ruchu pieszych, jazdy wierzchem lub pędzenia zwierząt. 😀

Droga i pas drogowy nie są zatem pojęciami tożsamymi. Droga stanowi budowlę, zaś pas drogowy to grunt, na którym zlokalizowana jest droga wraz z urządzeniami funkcjonalnie z nią związanymi.

Zezwolenie na zajmowanie pasa drogowego dotyczy więc obiektów oraz urządzeń technicznych, które mają być umieszczone w obrębie gruntu wydzielonego liniami granicznymi.

Co podlega obowiązkowi uzyskania zezwolenia?

Przede wszystkim wskazać trzeba, że zezwolenia zarządcy drogi wymaga zajęcie pasa drogowego na cele niezwiązane z budową, przebudową, remontem, utrzymaniem i ochroną dróg. Zezwolenia nie jest wymagane także wtedy, gdy zawarta została umowa, o której mowa w art. 22 ust. 2, 2a lub 2c ustawy o drogach publicznych – umowa najmu, dzierżawy lub użyczenia.

Uzyskania zezwolenia wymaga:

1. prowadzenie robót w pasie drogowym – oznacza to prowadzenie wszelkich prac w obrębie pasa drogowego np. budowa przyłączy i sieci, budowa pawilonu handlowego, prace polegające na ustawieniu rusztowania potrzebnego do wykonania robót związanych z ociepleniem budynku;

2.umieszczanie w pasie drogowym urządzeń infrastruktury technicznej niezwiązanych z potrzebami zarządzania drogami lub potrzebami ruchu drogowego – przyłącza, sieci;

3.umieszczanie w pasie drogowym obiektów budowlanych niezwiązanych z potrzebami zarządzania drogami lub potrzebami ruchu drogowego oraz reklam – kioski i pawilony handlowe, warstwa ocieplenia budynku, wystające poza obrys budynku balkony, wszelkiego rodzaju reklamy;

4. zajęcie pasa drogowego na prawach wyłączności – zaplecze budowy, ogródki restauracyjne i piwne przed lokalami, wystawki towarów przed obiektami handlowymi, plan zdjęciowy, wygrodzenia trawnika np. na użytek wspólnoty mieszkaniowej bądź spółdzielni.

Co istotne, zajęciem pasa drogowego będzie także umieszczenie obiektu czy urządzenia nad pasem drogowym – np. balkonu czy reklamy wystającej poza obrys budynku.

Zezwolenie wydawane jest w formie decyzji administracyjnej na wniosek podmiotu, który planuje dokonać zajęcia pasa drogowego. Za zajmowanie pasa drogowego pobierana jest opłata. Ustalana jest ona w decyzji administracyjnej zezwalającej na zajmowanie pasa drogowego w wysokości wskazanej w uchwale właściwego organu stanowiącego samorządu terytorialnego. W Warszawie jest to uchwała Rady m.st. Warszawy z dnia 27 maja 2004r. nr XXXI/666/2004 ze zmianami.

Jak opłata jest obliczana?

Za zajmowanie pasa drogowego w celu prowadzenia robót oraz na prawach wyłączności jest to iloczyn liczby metrów kwadratowych zajętej powierzchni pasa drogowego, stawki opłaty za zajęcie 1 m2 pasa drogowego i liczby dni zajmowania pasa drogowego, przy czym zajęcie pasa drogowego przez okres krótszy niż 24 godziny jest traktowane jak zajęcie pasa drogowego przez 1 dzień.

Za umieszczenie infrastruktury technicznej jest to iloczyn liczby metrów kwadratowych powierzchni pasa drogowego zajętej przez rzut poziomy urządzenia i stawki opłaty za zajęcie 1 m2 pasa drogowego pobieranej za każdy rok umieszczenia urządzenia w pasie drogowym, przy czym za umieszczenie urządzenia w pasie drogowym lub na drogowym obiekcie inżynierskim przez okres krótszy niż rok opłata obliczana jest proporcjonalnie do liczby dni umieszczenia urządzenia w pasie drogowym lub na drogowym obiekcie inżynierskim.

Za obiekt budowlany obliczana jest jako iloczyn liczby metrów kwadratowych powierzchni pasa drogowego zajętej przez rzut poziomy obiektu budowlanego, liczby dni zajmowania pasa drogowego i stawki opłaty za zajęcie 1 m2 pasa drogowego.

Inaczej opłata liczona jest za zajęcie w celu umieszczenia reklamy. Otóż jest to iloczyn liczby metrów kwadratowych powierzchni reklamy, liczby dni zajmowania pasa drogowego i stawki opłaty za zajęcie 1 m2 pasa drogowego.

Ile czasu mamy na uiszczenie opłaty za zajmowanie pasa drogowego?

Zgodnie z ustawą strona ma 14 dni na uiszczenie opłaty od dnia, w którym decyzja stała się ostateczna. Natomiast opłatę roczną za umieszczenie urządzenia infrastruktury technicznej za pierwszy rok umieszczenia urządzenia w pasie drogowym uiszcza się w terminie 14 dni od dnia, w którym decyzja stanie się ostateczna, a za lata następne w terminie do dnia 15 stycznia każdego roku, z góry za dany rok. 

Na koniec jeszcze ważna informacja – jeśli chcemy zająć pas drogowy w celu umieszczenia w nim urządzenia lub obiektu na dłuższy okres (np. pawilon handlowy, przyłącze gazu, wody itd., banner reklamowy) to najpierw konieczne jest uzyskanie decyzji zezwalającej na lokalizację. W tym postępowaniu organ ocenia czy obiekt lub urządzenie nie koliduje z innymi urządzeniami (np. innymi przyłączami lub sieciami umieszczonymi w pasie drogowym) a także czy nie wpływa na bezpieczeństwo użytkowników ruchu (np. czy pawilon handlowy nie będzie umieszczony zbyt blisko skrzyżowania). Dobra informacja jest taka, że decyzja jest bezpłatna.

W tym miejscu pojawia się pytanie jakie konsekwencje mogą nas spotkać gdy nie wystąpimy o wydanie zezwolenia na zajmowanie pasa drogowego do zarządcy drogi? Tym tematem zajmę się w następnym artykule. Kara za zajęcie pasa drogowego